Bildiriler, bildiriler, bildiriler

Uzun zamandır bazı aydınlar, bazı sanatçılar, bazı akademisyenler, bildiriler yayınlamaktalar.

Bildiri sayısı arttıkça ve bunlar çeşitlendikçe, bazı olgular dikkatimi çekmeye başladı. Aslında çok sayıda bildiri var, bazılarını burada ayrıca hatırlatabilirim de, ama üstünde derinlemesine durmak istediğim bence önemli iki bildiri söz konusu.

Birincisi, 250 aydın tarafından Anayasa referandumu öncesinde yayınlanan

Bu birinci bildiri

ve “bir ağaç gibi tek ve hür ve bir orman gibi kardeşcesine yaşamak için ‘hayır’” sloganıyla yayınlanan bildiri.

Bu bildiriye ilişkin bazı görüşlerimi daha sonra ifade etmek istiyorum.

İkincisi ise çok yakın zamanda yayınlanan “yan yanayız, bir aradayız” başlıklı ve başlangıç olarak 1000 aydın (?) tarafından imzalanan bildiri.

Usûl esasa mukaddemdir (Usûl esastan önce gelir) 

Cevdet Paşa tarafından yazılan Mecelle’nin başında yer alan bu ifade, hukuğun, adaletin ve sistemin dayanması gereken ilk ve en önemli kuralı belirtir. Bireysel tavırdan toplumsal tavıra, bireysel eylemden toplumsal eyleme kadar her tavır ya da eylemin bir usûlü vardır, olmalıdır. Bu kural, en devrimci tavır ve eylemlerde bile geçerlidir.

Ben bu blogda usûl meselesinin önemini vurgulayabilmek amacıyla 13.03.2015 tarihinde “Eşek sevmenin bile usûlü var” başlıklı biraz da mizahi ögeler içeren bir yazı yayınladım. O güne kadar en çok okunan yazılardan biri, hatta birincisi oldu. Ama bazı çok edepli okurlarım tarafından da eleştirildi. Blogtan kaldırdım, daha sonra 08.05.2015 tarihinde otosansürlü halini yayınladım, yine çok okundu.

Şimdi usûle ilişkin bu mecelle kuralını, bildiri olayına uygulayalım.

250 aydın tarafından yayınlanan metin, usule uygun bir bildiridir. Spesifik, tek bir konuda şu ya da bu kadar kişinin ortaklaşa kabul ettikleri çok net bir ifade içermektedir.

1000 aydın (?) tarafından imzalanan metin ise bir bildiri olarak kabul edilemez. Neden mi? Çok basit. Birkaç nedeni var.

Ben bu bildiriyi ilk okuduğumda, 12 Eylül 2010 referandumuyla 16 Nisan 2017 referandumunu hatırladım. Onların maddeleri gibi bunun da içinde her şey var. Sanki HSYK var, darbecilerin yargılanması var, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru var, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçiş var, partili Cumhurbaşkanı var, var oğlu var.

Eh, bende de bu kadar yıllık siyasi tecrübe var. Düşündüm, bu bildiride (!) beni rahatsız eden neler var? Temelde usûl hatası gibi görünen bu kadar fazla maddenin ardı ardına sıralanması, bir, iki ya da daha çok maddeye katılabilecek herkesin imza koyabilmesi için mi yapıldı? Amaç, gerçekten bu mu?

Şimdiye kadarki uygulamaların çoğundan farklı olarak, bildiri doğrudan imzaya açılmadı ya da bir internet sitesi adres olarak gösterilmedi. İrtibat için Gencay Gürsoy ve Gürhan Ertur’un mail adresleri verildi. Neden? Bir filtre mi?

Hatırladığım bir olayı da sizinle paylaşayım. Bu bildiri, imzaya açıldıktan hemen sonra medyaya sızdı. Sanki ayıp bir şeymiş gibi “sızdı” ifadesi sizi rahatsız etmesin. 15 Mayıs tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde haber olarak çıktıktan hemen sonra, aynı gün gelen T24 yazarı Oya Baydar, Prof. Dr. Gençay Gürsoy ve Gürhan Ertur imzalı düzeltme metninde, haberde bahsi geçen kampanyanın "henüz bin imzaya ve yeterli olgunluğa ulaşmadığı için kamuoyuyla paylaşılmadığı" vurgulandı. Metinde "geniş kapsamlı bir buluşma ve ortaklaşma girişimini, henüz tamamlanmadan sekteye uğratma ve sıradanlaştırma tehlikesi taşıdığı için düzeltme gereği duyuyoruz" açıklaması yapıldı.

Önce hedeflenen sayıya ulaşılması gerekiyormuş. Neden? Bildiriye meşruiyet sağlamak için mi? Aydın ihanetinin (YAE) kahramanlarının o kalabalıkta araya kaynamalarını sağlamak için mi? Muarızlarının oluşacak bu büyük kitleye karşı çıkmaktan çekinmelerini sağlamak için mi?

Ayrıca, “Yan yanayız, bir aradayız” bildirisini imzalayan bin kişi içerisinde yer alan Prof. Dr. Gençay Gürsoy, bin imza ile başladıkları kampanyada hedeflerinin 10 bin imza olduğunu ve ardından ise bölgesel toplantılar yapmayı planladıklarını söyledi.

Planlayanları tanıyor muyuz? Kimlermiş bu kişiler? Bin kişilik liste bir yerlerde tümüyle yayınlanmış olmadığından, içinde kimlerin olduğunu da bilemiyoruz. Bildirinin içeriği ve vurgulanan amaçlar açısından, bu bilginin önemli olmadığı iddia edilebilir. Hani Mevlana’ya maledilen “ne olursan ol yine gel” ifadesinde olduğu gibi.

Ama üzgünüm, bence kazın ayağı öyle değil. Özellikle de bizim aramızda, geçmişte yaşadıklarımızın ışığında öyle değil. İmzacılar arasında yer alan eski AKP’lilerle, hatta Said-i Nursi müritleriyle bile birlikte tavır alabilirim (tabii son derece tedbirli bir biçimde). Ama bir YAE sabıkalısıyla birlikte davranmam söz konusu olamaz. Unutmayalım, daha AKP liderinin “liberallerle de arayı düzelteceğiz” demesinin üzerinde bir hafta geçmeden, Ali Nesin’in “bugün olsa yine ‘yetmez, ama evet’ derim” beyanı ve bir sürü hakareti geldi. (Diğer YAE’cilerden de buna karşı bir tavır gelmedi, yani herhalde yoldaşlarının fikirlerini zımnen desteklediler).

Bu Neyin Kafası ya da Nasıl Bir Kafa?

Bu kafa patolojik bir kafadır. Bir şey yaparken, sebep olduğu şeylere kafasını çevirip bakmaz. Yalnızca o vardır, o bilir ve o ne yaparsa doğrudur.

İmza kampanyaları düzenler, ön alır. Başka kampanyaların içine sızar. Ülkenin bugünkü noktaya gelmesindeki katkısını bilir, ama asla üstlenmez. Allahtan RTE balkon konuşmasında ona teşekkür etmiştir de tarihe bir kanıt kalmıştır.

Bir diğer kanıtı da Bülent Arınç’a borluyuz. Bir konuşması sırasında “bugün ne yapabiliyorsak, bunu 12 Eylül 2010 referandumuna borçluyuz” demişti. O yapabildiklerinin sonucunda ölen yoldaşlarımızı unutanların kanı kurusun.

Bu kafa, Ergenekon, Balyoz gibi tezgahlarla içeri tıkılan gazeteciler için “gazetecilikten tutuklanmadılar” manşetini atar ya da atılan bu manşeti savunur. Ahmet Altan, Mehmet Altan vb. içeri alındığında ise derhal “serbest bırakılsın” kampanyaları düzenler, her gün “… gündür içeride” sütunları açar, haydi hakkını yemeyelim, Kadri Gürsel’i, Ahmet Şık’ı ve diğer tutuklu gazetecileri de buraya katar.

Bunun gibi insanlık dışı bir dolu tavra imza attıklarını ve buna yönelik en ufak bir üzüntü, bir pişmanlık duymadıklarını sayfalarca yazabilir ve kanıtlayabilirim.

Dönelim Birinci Bildiriye: “Hayır!”

Bu konuya başka yazılarda değineceğim. Şimdi önce söz verdiğim gibi, birinci bildiriye dönelim.

Vurucu bir etki sağlayabilmek için, adeta her devrimcinin amentüsü olmuş Nazım dizeleriyle damgalanan bu “hayır” bildirisi, tek bir somut hedefe işaret ediyor olması nedeniyle, usulüne uygun bir bildiri.

İmzacı sayısının yaklaşık 250 rakamıyla sınırlı olmasına karşın, yine farklı görüşlerden kişilerin yer almış olması tabii ki sevindirici. Ama buna biraz daha dikkatli bakmakta da yarar var.

Dikkat edince, bildirinin öncü kadrolarının, daima devrimci, bildirici atılımın en ön saflarında yer alan, bu nedenle de AKP’nin devrimci ve ilerici tavrını alabildiğine desteklemiş olan YAE’cilerden oluştuğunu görebiliyoruz (!). Bunun pek hayırlı amaçlar taşımadığına ilişkin şüphelerim var. Ama bunu bir kenara bırakalım.

Bildirinin basında ilk görüldüğü tarih, 6 Nisan 2017. Çeşitli yayın organlarında başlığı ve imzacılar listesi olarak haber metni biçiminde yayınlandı. Daha sonra, 8 Nisan 2017 tarihinde çeşitli gazetelerde tam sayfa olarak ve altında “Bu bir ilandır” ibaresiyle yayınlandı. İki bildiri arasında çok küçük, ama ilginç bir fark vardı. Birincide yer alan bir imza, iki gün sonraki tam sayfa ilanda yoktu.

Liberal demokrat!  

Hem de kadın hem  de şair!

O imzanın sahibi, Fethullah Gülen’i 18 Eylül 2010’da (Serdar Turgut, Cüneyt Özdemir ve Ferhat Boratav ile birlikte) Pennsylvanya’da ziyaret ettikten iki ay sonra, 17 Aralık 2010’da Zaman Gazetesi’nde şöyle bir metne imza atmıştı:

"...türkan saylan ise daha baştan hasar bir konu. güneydoğudan devşirdiği genç kızları askerî okulların genç talebeleriyle eşleştiren saylan'ın on sene sonra hangi salonda nasıl anılacağını sahiden ben de merak ediyorum. insanlığa, kadınlık tarihine bir değer kattığı için mi hatırlanacak saylan? genç kızlara otoriteden bağımsız, hesapsız bir güzelliği, kimliği yaşattığı için mi? 

nazi subaylarını andıran mühendislik yöntemleriyle ütopyasına uygun bir ırk yaratmak üzere, asimilasyon öncülüğü yapan saylan'ı gelecekte kimlerin anacağını sahiden merak ediyorum. türkiye'de yaşanan derin kutuplaşma sayesinde iyi niyetli insanların bile ilgisine mazhar olan saylan gibilerin, siyasi gerilim sona erdiğinde, kimler tarafından sahipleneceği merak edilmesi gereken bir konu gerçekten!" 

Kim miydi o? Ünlü Kürt kadın şair Bejan Matur.

Hakkını yemeyelim, Türkan Hoca, Yrb. Ali Tatar, diğer Ergenekon, Balyoz ve benzeri dandik davalar hakkında Ahmet Altan’ın yazmış oldukları en az bu kadar, hatta daha da iğrençti. (Belki unutulmuştur, Yrb. Ali Tatar bu şairin anlattığı senaryonun subay tedariki rolüne atanmıştı. Ağırına gitti, kafasına sıktı. Ertesi gün güzide bir basın mensubunun köşe yazısının başlığı şöyle idi: “Mermiye kafa attı”. Bizim malûm kardeşlerden “ayıptır, bu kadarı da fazla” diyen birine rastladınız mı? Ben rastlamadım.)

Ödüllü soru:

Peki, YAE sabıkalılarından herhangi birinin, bu şairin ifadesine karşı bir eleştiride bulunduğunu okudunuz ya da duydunuz mu?

Hayatının büyük bölümünü Türk, Kürt vb. ayrımı yapmadan genç kızların okuması, meslek sahibi olması için harcamış bir bilim insanına, “o darbecidir, o Kemalisttir” ön kabulünden yola çıkarak, yukarıdaki ifadeyi reva gören “Kürt genç kadın şair”, aslında o kadar iğrenç bir iş yapmıştı ki, 250 aydın bildirisinden imzasını çekmek zorunda kaldı. Ya da kendi ihanet yoldaşları çektirdiler.

Bu yeni 1000 imzalı bildiride de imzası olup olmadığını bilemiyoruz.

İkinci ödüllü soru:

Bu sorunun sorulması için birinci sorunun olumsuz yanıtlanmış olması gerekiyor. Ki zaten öyle olduğunu biliyoruz, aksine bir gelişmeye rastlamadık.

İster imzasını kendisi çekmiş, isterse de yoldaşları çektirmiş olsun, burada birilerinin altından kalkamadığı bir ayıbın varlığı ortada.

Her biri en az bunun kadar ayıp farklı ifadelerin bu 1000 imza sahibi arasında hangilerine ait olduklarını ya da böyle rezil, böyle kepaze ifadeler karşısında hangi imza sahiplerinin tavır almaya bile tenezzül etmeyip, zımni olarak desteklediğini biliyoruz.

Haklarında yazılar, kitaplar yazdık. Görmezden, duymazdan geldiler. Ayıplarının üstüne yattılar. Yapacakları, dürüstçe bir özeleştiriydi, yapamadılar.

Bu nedenle ne yapmayacaklar? Kusura bakmayacaklar. Biz yokuz.

Oluşmuş, oluşmakta ve oluşabilecek bir (devrimci) potansiyelin, bu tür bildiri vb. yollarla sönümlendirilmesine, pazifize edilmesine karşıyız.

Hırsımı alamadım, son bir ekleme yapmam gerekiyor.

Bu YAE tayfası, tartışmada sıkıştıkları zaman ya da çeşitli mecralarda durup dururken saldırıya geçtiklerinde, yalnızca 2010’da “evet” demiş olmalarını eleştiriyormuşuz gibi davranıyorlar.

Tamam, o büyük suçtu. Ama mesele yalnızca o değil. Benim patolojik olarak nitelediğim bu kafanın, Kuddusi Okkır’ın, Türkan Saylan’ın, Yarbay Ali Tatar’ın, İlhan Selçuk’un, Erhan Göksel’in, Amiral Cem Çakmak’ın (dahasını saymak istemiyorum) ölümlerinde, birçok insanın sağlığını kaybetmesinde, evladının, eşinin cenazesine katılamamasında ne gibi duygularla seyirci kaldığını o kafaya acıyarak izledik.

Altan Kardeşler ve Nazlı Ilıcak içeriye girene kadar, tutuklamalara, mahkûmiyetlere gıkını çıkartmayan bu kafa, onların tutuklanmasıyla gayrete geliverdi. Her gün bu şahısların kaç gündür içeride olduklarına ilişkin twitler atılıyor. Ergenekonlar döneminde görmezden gelinen gazeteciler birden kıymete bindi. Altanların yüzüsuyu hürmetine, Cumhuriyet yazarları filan da bu twitlerde anılabiliyorlar. 

Şimdi bu “yan yanayız, bir aradayız” başlıklı bildirimsi şeyle çıkılacak yolda bu kafanın neler düşüneceğini açıkçası ben bilemiyorum.

Gel de yan yana ol, bir arada ol. Hadi canım sen de!

“Ceterum censeo Carthaginem esse delendam...”

“Bana soracak olursanız, Kartaca mutlaka yıkılmalıdır.”