Kurban olduğum, verdikçe veriyor

Bülent Arınç bir defasında ardı ardına seçilen aynı görüşten yüksek yargı başkanları hakkında, ¨kurban olduğum, verdikçe veriyor¨ demişti.

Benim herhangi bir güce kurban olma durumum yok, ama bir sürü olumsuzluğun yaşandığı bu günlerde bazı olumlu ve hoş olaylar da ardı ardına geliyor, sanki onları gerçekten bir doğaüstü güç veriyormuş gibi: AP raporu, ABD raporu, Yargıtay’ın Ergenekon kararı, şike davasındaki gelişmeler vd.

 

Kurban olduğum bunu verdi

Aslında bunların hepsine tam manasıyla sevinemedim, çünkü özellikle raporlar uluslararası planda bizi çok rezil ediyor. Yurt dışına gitmekten ve bu konularda sorulara muhatap olmaktan korkar oldu insanlar. Diğer yandan da bu raporların iktidarı yıpratmasından sinsi bir zevk aldığımız doğru (Schadenfreude).

Bunların her biri başlı başına birer yazı konusu. Ama ben bu yazıda beni benden alan, mutluluğa salan bir başka olaydan bahsetmek istiyorum.

Çandar buraya, yumruk havaya

Büyük  gazeteci, yazar, fikir önderi, Orta Doğu uzmanı, siyasi çizgisinden ömrü boyunca bir milim sapmamış dürüstlük abidesi Cengiz Çandar’ın özeleştirisi yayınlandı. Nerede mi? T24 internet dergisinin 11 ve 12 Nisan tarihli sayılarında.

Durun, hemen heyecanlanmayın. Yayınlanan, iki bölümlük bir röportaj. Bazı insanlar, özellikle ikinci bölümü bir özeleştiri olarak algılamayı tercih ettiler. Ama gerçeklik bu değildi.

 

Bu ne yaman çelişki

Mesela, Cumhuriyet Gazetesi İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay, ¨Mahalle baskısına maruz kalmadan ifade edeyim: Helal olsun ‪Cengiz Çandar'a. Keşke, hepimiz bu derece samimi, net bir özeleştiri yapabilsek.¨ diye tweet atarken, aynı gazetenin yazarı Orhan Bursalı, Çandar röportajlarını ¨mide bulandırıcı bir metin¨ olarak niteliyordu.

Aslında bu röportaj dizisi üzerine rahatça içinde psikoloji, sosyoloji, kriminoloji, aşk (Şems-Mevlana türünde tabii) vb. olan bir kitap yazılabilir. Cengiz Çandar için böyle bir uğraşa girişmeye değer mi? Bence değmez. Peki, benim yazacağım bu yazılara değer mi? Vallahi aslında buna da değmez, ama bir yandan da es geçemeyeceğim bir durum söz konusu.

Cengiz Çandar’ı tek başına bir birey olarak görmek mümkün değil. Röportajları okuduğunuzda ya da yapacağım alıntılarda göreceksiniz, arada bir sorumlulukları isim de vererek birilerine paylaştırıyor. Siz de ben de o isimleri zaten biliyoruz, o kişileri yakından tanıyoruz.

Büyük bir sabırla iki haftadan fazla bekledim, hani belki onlardan birisi çıkar da ¨ben şu konuda Çandar’a katılmıyorum¨ der diye. Çıt çıkmadı. Bana da bu konuda bir şeyler yazmak düştü. Ne demiştik yazının başında: ¨Kurban olduğum, verdikçe veriyor¨.

Daha ileriye geçmeden yapmak zorunda olduğum önemli bir görev var.

Hazal Özvarış

 

Çandar'ı ufalamış, bravo

Böylesine kurt (bana kalsa çakal demeyi tercih ederim, ama hadi neyse), tecrübeli, kendi tanımlamasıyla ‘public intellectual’ bir gazeteciyle, bu kadar uzun ve kapsamlı bir röportaj  yapmaya cesaret edebilecek çok az basın mensubu vardır. Seçtiği sorular, bunların akış sırası, bağlantıları, hiç çekinmeden (dümdük) son derece net ve açık sorulmaları, zavallı Çandar çok istese de narsizmini saklayamayacağı bazı soruların kurgusu ve daha sayabileceğim bir dolu olumlu özellik. Tüm bunlar için, Hazal Özvarış’ı tebrik etmek istiyorum. Küçücük resminden anladığım kadarıyla benden çok genç olması nedeniyle bir amcası, bir ağabeyi olarak alnından öpmek istiyorum. Bu iş ancak bu kadar iyi yapılabilirdi. Aşk olsun kız sana. (Diğer röportajları da harika, ama burada malum, bir çakal söz konusu).

Bir de ricam var

Ricam şu. Bütün sabrınızı ve dikkatinizi vererek bu iki röportajı okuyun, İkisi fazla gelir, beni bayar derseniz, yalnızca ikinciyi (12 Nisan-T24) mutlaka okuyun. Sonra isterseniz benim bunlar üzerine yazacaklarımı hiç okumayın. Size kalmış.

Gelecek yazılarımda bu röportajlardan alıntılar yaparak bazı analizler oluşturmaya çalışacağım. Eğer röportajları okumamış olursanız, yapacağım alıntıların uydurma, cımbızlanmış, kasti seçilmiş oldukları izlenimine kapılabilirsiniz. Bu nedenle dikkatlice okuyun, töhmet altında kalmak istemem.

Neden Cengiz Çandar?

Cumhurbaşkanlarına, başbakanlara danışmanlık yapmış, onlarla dost olmuş, binlerce köşe yazısı, ona yakın kitap yazmış, yüzlerce açık oturum, panel ve konferansa konuşmacı olarak katılmış bir Türkiyeli aydının (!) liberallikle buluşunca nereye kadar ilerleyebileceğinin (ya da düşebileceğinin) acı bir örneği.

Şimdi tanıyıp bilenler, sol liberal yoldaşları dahil, çıkıp diyebilirler ki, ¨yahu, adam Aydınlıkçı olarak yola çıkmış, yıllar boyu fırıldak gibi dönmüş, bir sürü siyasi görüşe ve tavra az veya çok uğramış, bu noktaya gelmiş. Şimdi tutup Cengiz Çandar’ı mı ölçü alacağız?¨

Allahı var, güzel soru. Ama benim için bu sorunun cevabı, daha doğrusu cevabi sorusu çok kolay:

¨Peki kardeşim, eğer Çandar’ın (en azından YAE ya da Ergenekon konusundaki) tavırları bir noktada seni bağlamıyorsa, fark ya da farklar nerede? Adam birçok yerde senin adına da konuşuyor gibi. Eğer onun ifadeleri, seni taşımak ya da paylaşmak istemediğin bir yük altına sokuyorsa, neden kendini ondan ayırmıyorsun, neden farkını koymuyorsun?¨.

 

Behlül kaçar

Şimdi tabii burada 

eski bir Birikimci hilesine başvurulabilir. ¨Biz bir örgüt, teşkilat ya da organizasyon değiliz. Bir dergide yayınlanan fikirleri beğenen, benimseyen ve bağımsız, bağlantısız bireylerden oluşan bir kitleyiz¨. Bu yolu benimseyerek, ¨biz ‘yetmez, ama evet’ tavrında buluşmuş, bağımsız ve bağlantısız liberal bireyleriz¨ ya da ¨biz, Ergenekon ve Balyoz gibi davalardaki suçlamaların haklı olduğuna inanmış, bağımsız, bağlantısız bireyleriz¨ ayağı çekilebilir. Belki buna inananlar da çıkabilir. Ama bence çok ayıp olur, insanların zekasıyla alay etmek gerçekten ayıptır.

Mesela YAE kampanyası sırasındaki organize işler, açık oturumlar, paneller, otellerde toplantılar, mitingler, pankartlar, afişler, dağıtılan bildiriler (hepsi aynı Pantone renginde), bağlantısız bağımsız bireylerin ürünü olamaz. Bunu iddia ediyor olmak fevkalade ayıptır.

Bu yazdıklarım ışığında gelecek yazılarımda sevgili Cengiz Çandar’ı öperken, bazı YAE’cilerden de makas filan alabilirim. Çünkü bütün iyi niyetime rağmen henüz farklarını göremedim, duyamadım, okuyamadım. Bana göre hâlâ hepsi aynı soydan.

Şimdi YAE’ci kullanışlı arkadaşlarıma bazı tavsiyelerde daha bulunmak istiyorum.

Bir önceki yazımda size gösterdiğim ikinci çıkış yoluna (hani içinizden söyleyeceğiniz) sakın sapmayın. O bir tuzak. Onu yapabilmek için, malum, ahlak vanalarını kısmak gerekiyor. Henüz birinci büyük günahınızın kefaretini ödemeden, bir yükün altına daha girmeyin. Bilin ki, onun da hesabını sorabilecek hem azmimiz hem de gücümüz var. (Haydaa, bu birinci çoğul şahıs da nereden çıktı? Kimiz acaba biz?).

Önce hukuk

Hemen dertlenmeyin. Başka çıkış yolları da olabilir. Ama nereye çıkacağınız belli olmaz. Bunların denenmesinden önce, mutlaka göz önünde bulundurulması gereken bazı evrensel hukuk kurallarını vurgulamam lazım ki, o yollara başvurmadan önce bu kurallara uygun olup olmadığını ölçebilesiniz. Gelecek yazılarımda bu kurallar konusuna tekrar dikkat çekecek ve örnekler vereceğim.

Herhalde herkes farkındadır ki, ülkemizde hukuk uzun zamandır perişan olmuş durumda. Bence bunun başlıca nedeni ise, siyasi ve dini saiklerle hukuğun bin yıllara dayalı ve evrensel bazı temel kurallarının göz ardı edilmesi.

Dört örnek:

Masumiyet karinesi: ¨Kişi bir suçtan yargılanıp, hüküm giymedikçe (mahkum olmadıkça) masumdur.¨ Ergenekon Davası’nın tümünde ihlal edilen bu karine üzerine çok şey yazılabilir.

Suçun şahsiliği: Her birey, sadece kendi işlediği suçtan sorumludur. Çok açık değil mi? Bu da Ergenekon’un temel sorunlarından biri.

Usulün esasa önceliği: Latincesi yani taa Roma Hukuku’ndan gelen biçimi ¨Ego sum ​​maxime ad rationem antecedentis¨ olan bu ilke, büyük hukukçu Cevdet Paşa tarafından ¨usul esasa mukaddemdir¨ olarak Mecelle’ye alınmış. Ne yazık ki, bu da Ergenekon vb. davalarda hem mahkeme heyetleri hem de bizim kullanışlılar tarafından göz ardı edildi.

Şüpheden sanık yararlanır: Latincesi ¨in dubio pro reo¨ olan bu binlerce yıllık ilke de, bizim davalarda hiç görülmemiş ve bu körlük liberallerce (tabii Cengiz Çandar’ca da) alkışlanmıştır.

Bunları bu araya sokmanın nedeni şu: Röportajları ya da benim yazacaklarımı okudukça göreceksiniz ki, sevgili Çandar bunları göz ardı etmeyi hala sürdürüyor. Özellikle ikinci yazıda öyle yapmıyormuş gibi laflar ediyor, ama yapmayı sürdürüyor. Bu nedenle de o yazıları özeleştiri olarak kabul etmek imkansız.

 "Bana soracak olursanız, Kartaca mutlaka yıkılmalıdır". 

 ¨Ceterum censeo Carthaginem esse delendam¨.